De Boerentabak hoort bij de veelzijdige en giftige Nachtschadefamilie.
Bloei
De bloei vindt vanaf juni gedurende de zomer plaats. Nectarplant voor nachtvlinders.
Leefplek
Op akkers en ruderale bodems. Als sierplant in tuinen. Diverse kweekvormen. Boerentabak groeit in een gematigd klimaat beter dan tabak. Vandaar de teelt tijdens WO-II.
Areaal
W. Europa en Amerika. In de 16e eeuw werd de Tabak uit Z. Amerika meegebracht naar Europa en kwam via het Portugese hof en dankzij de Franse ambassadeur Nicot in noordelijker streken. Boerentabak is inheems in Z. Amerika (Amazone) en Vietnam. Ook in Mexico (“Aztec tobacco”) en Californië. Al in 1583 beschreef Dodonaeus beide soorten.
Naam
De “Boerentabak” ontleent zijn naam aan de vroegere teelt van de plant door boeren om te voorzien in rook- en pruimtabak. Vandaar de soortnaam “rustica”.
Later is de plant vervangen door het naaste familielid de Tabak (“Nicotiana tabacum”) en werd de Boerentabak tot sierplant en verwilderde hier en daar. Het woord “Tabacum” (=losse sigaar) is van Spaanse oorsprong.
Kenmerk
Middelhoge (tot 1 m) éénjarige plant, helemaal kleverig behaard. Forse bladeren gesteeld, stomp eirond tot elliptisch. Bloemen in groepjes (bijschermen) op stelen aan een bloeistengel. Bij de Echte Tabak is alles nog extra groot in vele varianten.
Vijfdelige behaarde groene kelk. Geelgroene zoet geurende bloemen, klokvormig met omgekrulde rand en 5 slippen, zijwaarts gericht en vaak afgerond van rand. Ook roze en witte vorm. Stijl en meeldraden blijven binnen de lange wijde kroonbuis. Er wordt een bovenstandige doosvrucht gevormd. Zaden klein, rond, donkerbruin, vorstgevoelig.
De Boerentabak heeft een veel hoger gehalte aan giftig en verslavend nicotine (tot 9%) dan de echte Tabak (1-3%). Bevat ook veel andere gifstoffen.
Voor een lijst van alle tot nu toe verschenen plantbeschrijvingen:
Overzicht Nederlandse namen
Overzicht wetenschappelijke namen