De Boterbloemen behoren tot de Ranonkelfamilie.
Bloei
De bloei van de Egelboterbloem begint in juni of vroeger.
Leefplek
Vochtige venige grazige standplaatsen van moeras en weide, natte kapvlakten en karrensporen. In slootkanten en greppels. Ook in kwelgebieden.
Areaal
Gematigde noordelijke zone.
Naam
De Ranonkelachtigen zijn alle wat giftig. Niet meer trouwens in gedroogde toestand. Vandaar dat Boterbloemen door het vee gemeden worden.
Het Latijnse “Ranunculus” is een verkleinwoord voor “Rana” oftewel “Kikker”. Al in het oud-Grieks werd “batrachos” (=kikker) gebruikt voor een plantaardige verfstof die kikvorsgroen verfde.
De Egelboterbloem heeft niets te maken met de egel. Wel met het oude woord “ekel” dat “kwaadaardig” betekent en nog in het Duitse “ekelhaft” is terug te vinden. Leverontstekingen en andere inwendige verzweringen bij schapen werden vroeger toegeschreven aan het eten van de plant.
In het “flammula” oftewel “vlammetje” is dat ook nog te herkennen aangezien “inflammationes” nu “ontstekingen” genoemd worden.
Kenmerk
Deze kleine boterbloem heeft ovale licht getande lancetvormige bladeren. De onderste hebben lange stelen. Ook de grote boterbloem heeft gave bladeren. Alle andere boterbloemen hebben diep ingesneden geveerd blad.
De rechtop staande of liggende planten worden niet meer dan 4 decimeter hoog. De ijle holle stengels zijn vaak wat rood aangelopen. De overblijvende planten hebben een wortelrozet. De onderste delen van de stengels wortelen op de knopen en vormen daar weer rozetten.
De licht goudgele bloemen zijn hooguit 1,5 cm groot. Ze staan zelden alleen. Ze worden door de soepele stengels horizontaal gedraaid om een regendruppel te vangen die bij de bestuiving moet helpen. Na de bloei blijft er een bolvormig vruchthoofdje over. De vruchtjes hierin hebben een kort snaveltje.
Voor een lijst van alle tot nu toe verschenen plantbeschrijvingen:
Overzicht Nederlandse namen
Overzicht wetenschappelijke namen