De Egelskoppen behoorden tot de familie van de Lisdodden. Nu vormen ze de aparte Egelskopfamilie.
Bloei
De Egelskop bloeit in juli. De bloemen zijn éénslachtig en éénhuizig.
Leefplek
Oeverplanten in matig voedselarm, matig zuur water van moeras en vrij ondiepe waterkant.
Areaal
Koude en gematigde zone van het Noordelijk Halfrond.
Naam
De stekelige bolle vruchten maken de naam “Egelskop” wel duidelijk. Grote en Kleine is alleen bij vergelijken te constateren.
De naam “Sparganium” werd eerst gebruikt om de Zwanenbloem aan te duiden. Maar later ging deze naam over op de Egelskop.
Het woord is afgeleid van het Griekse “Sparganion” waarmee “windsel om een kind in te wikkelen” werd aangeduid. Hiermee moet wel bedoeld zijn dat de bladeren de vruchten omvatten.
De toevoeging “erectum” wijst op de “overeind staande” bladeren en bloemstengels terwijl “emersum” laat zien dat de Kleine Egelskop “boven is gekomen”. Er zijn namelijk ook drijvende Egelskop soorten. De Kleinste is daar vaak een voorbeeld van en heet daarom ook “natans” dat “drijvend” betekent.
Kenmerk
Egelskoppen hebben een vertakte overblijvende wortelstok. De tot wel 1.5 m hoge plant van de Grote Egelskop heeft stijve driekantige (=gekielde) bandvormige bladeren. De bladen zijn wat sponzig. Aan de top zijn deze niet gedraaide bladeren vlak en stomp.
De bloeistengel is een vertakte stengel die op deze vertakkingen boven bladachtige grote schutbladen aan zijstengels één of enkele ongesteelde vrouwelijke bolvormige bloeiwijzen draagt. Daarboven zitten een aantal mannelijke bolletjes die alleen maar meeldraden bevatten. Bij rijpheid groeien de vrouwelijke hoofdjes uit tot stekelige egelskoppen.
De Kleine Egelskop is half zo groot. Hier is de bloemstengel niet vertakt en zijn de vrouwelijke bloeiwijzen gesteeld. Ook de dopvruchtjes zijn hier gesteeld en hebben een insnoering in het midden. De zaden zijn omgekeerd piramidevormig.
De Kleinste Egelskop is echt laag, soms met smal lang (tot 50 cm) blad drijvend op het water en soms staande aan de oever. Er is in de bloeiwijze maar één manlijke bloem op top. De vrucht heeft geen insnoering.
Voor een lijst van alle tot nu toe verschenen plantbeschrijvingen:
Overzicht Nederlandse namen
Overzicht wetenschappelijke namen