De Kaardenbol is lid van de kleine Kaardenfamilie waartoe ook de Blauwe Knoop en verwanten behoren.
Bloei
In juli staan de Kaarden in bloei wanneer ze op flinke lengte (tot 2 m) zijn gekomen. Opvallend is de stekelige bloeiwijze die van het midden uit tegelijk in ringen naar boven en onder tot bloei komt.
Leefplek
Matig droge voedselrijke bodems met wat kalk erin. Zandbermen en ruigten. Ook op verweerde krijt- en kleibodems.
Areaal
Europa en Z.W. Azië. Vroeger gekweekt teneinde de gedroogde vruchten te kunnen gebruiken bij het kaarden van de wol.
Naam
Nauw verwant is de “Weverskaarde” die kortere rechte uitstaande omwindselbladeren heeft en stroschubben met een haak. De “Vollerscaerden” werden eertijds door de volders (vandaar het “fullonum” oftewel “van de volders”) gebruikt om de wol te ‘distelen’. Hierbij werd de wol over een kam van bollen getrokken om de wolvezels evenwijdig aan elkaar te leggen. Gereed om te weven of tot draad te spinnen.
De naam “Dipsacus” wordt vertaald met ”drinkbeker, dorstlesser”. Het “sativus” betekent zoveel als “die gezaaid wordt”.
Kenmerk
Grote Kaardenbollen zijn tweejarige stevige planten. Ze overwinteren als grote rozet plat tegen de grond. De lancetvormige bladen zijn tegenoverstaand. Ze zijn met diepe bekkens aan de stekelige stengel verbonden en hebben een brede middennerf. De bekkens verzamelen regenwater, dat vroeger voor diverse medische doeleinden gebruikt werd. Alle plantendelen zijn met stekels bezet.
De bloemhoofden staan op de top van de stengel of op zijtakken en hebben een losse krans van draadvormige omhoog gebogen schutbladen onder zich. Ze hebben een ingewikkelde bouw. Ze zijn eivormig en bestaan uit een grote massa kleine lila tot paarsblauwe bloempjes in ringen gerangschikt. De 4 meeldraden steken flink uit buiten de trechtervormige bovenstandige kelk en bloemkroon. Ieder bloempje heeft nog een apart omwindselblaadje dat stroschub genoemd wordt en op de bloembodem vast zit.
Er is veel insecten bezoek voor honing en stuifmeel.
Voor een lijst van alle tot nu toe verschenen plantbeschrijvingen:
Overzicht Nederlandse namen
Overzicht wetenschappelijke namen