dn nieuwe hof kop 202310

Grote lisdodde – Typha latifolia; Kleine lisdodde – Typha angustifolia

Samen vormen de twee Lisdodden de familie van de Lisdodden.

Grote lisdodde - Typha latifolia 4op3

Bloei

In juni beginnen de sigaren te zwellen en roodbruin te worden. De dunnere bovenste zijn de manlijke stuifmeelvormers. De onderste de ontvangende vrouwelijke.

Leefplek

De voedselrijke en slibrijke waterrand van sloot en plas, meer en moeras, kanaal en poel. Vooral daar waar veel afbraak van organisch materiaal is en de groeiplaats zo nu en dan droog valt. Ook veenvormer.

Areaal

Kosmopoliet.

Naam

De naam “Lisdodde” is ontstaan uit een samenvoeging van de groeiplaats “Lis” voor “lei” of “modder, slik” en de vorm van de bloeiwijze “dodde” ofwel “prop”.
Zowel het Griekse “tiphè” voor “graanaar” als het “tiphos” voor “moeras, stilstaand water” hebben hun bijdrage aan de vorming van “Typha” geleverd. En dan is er nog “latifolia” voor de “brede bladeren” en het “angustifolia” voor de “smalle bladeren”.
De volksnaam “lampenpoetser” stamt natuurlijk uit de tijd van de roetvorming op de lampenglazen. De “Rietsigaren” wijzen uiteraard naar de bruine bloeiwijzen.

Grote lisdodde - Typha latifolia tekeningKenmerk

Metershoge oeverplanten. De dikke van luchtkanalen voorziene wortelstok kruipt voort. De vlakke lange smalle bladeren hebben evenwijdige lijnen. Na de bloei in de maanden juni en juli zal in deze éénhuizige planten de bovenste bloeiwijze na het vervullen van de bestuivingstaak afvallen. Eerst vallen de bloempjes af en later de resterende spil. Bij de Grote zitten de twee bloeiwijzen pal boven elkaar. Bij de Kleine is er een tussenruimte van enkele centimeters. Door regen en vorst en daarna weer uitdroging zullen de vrouwelijke sigaren opzwellen tot beigebruine losse massa’s. De wind kan dan de behaarde vruchtjes afvoeren.
De bouw van de bloeiwijze is gecompliceerd. De holle uitgedroogde bloeistengels blijven nog jaren staan. Ze dienen als luchtaanvoer voor de wortelstok.

Voor een lijst van alle tot nu toe verschenen plantbeschrijvingen:
Overzicht Nederlandse namen
Overzicht wetenschappelijke namen