dn nieuwe hof kop 202310

Heggenrank – Bryonia dioica; Witte heggenrank – Bryonia alba

Heggenrank behoort tot de Komkommerfamilie.

Heggenrank - Bryonia dioica 4op3

Bloei

De klimplanten bloeien in de zomer.

Leefplek

Op kreupelhout en heggen klimmend. Vooral in de duinen is de Heggenrank te vinden. De Witte in tuinen aan klimrekken.

Areaal

Uit Z. en M. Europa afkomstige klimplanten. Als sierplant en voor geneeskundige doeleinden vermoedelijk in gebruik gekomen en verspreid. Vergiftig zijn vooral de vruchten en de wortelstok.

Naam

De naam “Heggenrank” is zeer toepasselijk vanwege de echte klimranken waarmee de plant zich in heggen omhoog werkt.
De naam “Bryonia” is afkomstig van het Griekse “bruo” dat “dikker worden, snel groeien” betekent. Het snelle ontspruiten van vele stengels uit de wortel zou hiermee aangeduid worden. De steeds dikker en grilliger wordende wortelstok werd oudtijds met een Alruinmannetje vergeleken.
Daarbij geeft de toevoeging “dioica” duidelijk aan dat deze soort “tweehuizig” is. Daarnaast is de “witte” natuurlijk “alba”.

Kenmerk

De overblijvende dikke wortelstokken leveren ieder jaar nieuwe dunne stengels die zich met klimranken tot 4 meter hoog naar het licht werken. De handvormig diep ingesneden bladeren met 5 lobben zitten hartvormig aan de lange stengel. Lijken wat op wijnstokblad. Daarnaast groeien kurkentrekkervormig opgerolde ranken die een steunpunt zoeken. De plant is behaard.
De bloemen groeien in trosjes in de bladoksels. De manlijke en vrouwelijke bloemen verschillen van vorm. Hetzij 5 vergroeide meeldraden of een dikke stijl met 3 stempels vullen de geelgroenwitte uitgespreide 5-bladige kroon die onderaan samen met de kelk tot een bloembuis is vergroeid. Er is nectar.
Zeer duidelijk zichtbaar is een onderstandig groen vruchtbeginsel dat bij de tweehuizige Heggenrank tot een erwtgrote rode rijpe bes kan uitgroeien. Later als de lange stengels bruin verdord zijn hangen de trosjes rode bessen er nog lang aan.
Bij de éénhuizige Witte Heggenrank zijn de twee soorten bloemen wel aan dezelfde plant te vinden. Ze leveren zwarte bessen op.

Meer foto’s in foto-album

Voor een lijst van alle tot nu toe verschenen plantbeschrijvingen:
Overzicht Nederlandse namen
Overzicht wetenschappelijke namen