Deze plant behoort tot de gelijknamige IJzerhardfamilie die meest in de tropen en subtropen voorkomt en van daaruit verschillende cultuurplanten heeft opgeleverd.
Bloei
Vanaf juni tot ver in de herfst zijn er bloempjes. Nectarplant.
Leefplek
Meest op ruderale terreinen en in ruige oeverbegroeiing van Rijn en Maas. Ook op rotsige bodems. Houdt van wat kalk. Groeit ook op/in steenglooiingen van deltadijken.
Areaal
M. en W. Europa. Kosmopolitisch voorkomen van de familie. Veel soorten kweekplanten zijn afkomstig uit Z. Amerika.
Naam
“Verbena” gold in de oudheid als een heilig kruid. De vermelding “officinalis” duidt ook in de richting “van de apotheek”. Voor diverse aandoeningen werd het als geneeskruid toegepast. De harde metaalachtige stengels van “IJzerhard” zouden verwondingen met ijzeren wapens kunnen genezen. De Romeinen hebben de plant al meegebracht. De naam kan afkomstig zijn van Indo-Europese oorsprong.
Kenmerk
Tot 1 m hoge éénjarige of overblijvende plant met een ijle bouw en ruwe beharing. De stengels zijn taai en kantig. De bovenste die bloemen dragen staan bladloos stijf en wijd uit.
De bladeren zijn in drie delen gespleten of diep gekarteld of zelfs gaaf. Ze zijn tegenoverstaand.
De vijftallige bloempjes staan alternerend op een schutblaadje en zonder steel in een aarvorm aan de doorgroeiende stengel.
De als een lipbloem vergroeide bleeklila bloem heeft vijf slippen waarvan twee omhoog staan. Er is maar een kleine kelk.
De vrucht is vierhokkig als bij een lipbloem.
Voor een lijst van alle tot nu toe verschenen plantbeschrijvingen:
Overzicht Nederlandse namen
Overzicht wetenschappelijke namen