Het enige inheemse lid van de Cypresfamilie. Altijdgroene Naaldboom tot de Naaktzadigen (Gymnospermen) behorend.
Bloei
De Jeneverbes is tweehuizig. In april-mei bloeit de ene boom aan de top van de twijgen met gele bosjes meeldraad. De andere boom draagt verscholen kleine knopachtige bloemen die slechts uit enkele open schubben van een mini-kegel bestaan. Windbestuiving.
Leefplek
Pleistoceen open droog arm zand. Liefst kalkarme grond. Jeneverbesstruwelen. Kan niet tegen opdringende loofbomen. Begrazing moet loofbomen opslag tegengaan.
Ontkieming moet plaats vinden in open zand. Door het verdwijnen van stuifzanden en open heide is er een sterke teruggang.
Areaal
Koude en gematigde zones van de noordelijke hemisfeer tot in de toendra en op bergen.
Naam
De namen “Juniperus” en “Jenever” zijn duidelijk verwant. De toevoeging “communis” betekent slechts “gemeenschappelijk, algemeen, gewoon”. “Juniperus” is samengesteld uit “Junior” voor “de jongere” en het werkwoord “parere” dat “verschijnen” betekent. Er wordt gedoeld op het verschijnsel dat nieuwe vruchten aangemaakt worden voordat de oudere weg zijn.
Kenmerk
Meest bossig struikachtig maar soms tot 5 m hoogte uitgroeiende zuilvorm. Trage groeier. Scherp gepunte, blauwachtig groene, smalle maar stevige naalden. Aan de gekielde onderkant hebben deze een witte wasstreep. Deze naalden hebben een levensduur van 2 jaar. Ze staan in afwisselende kransen van drie aan zeskantige sterk vertakte takken. Bij kneuzing verspreiden de takken en naalden een sterke aromatische geur.
Na de bestuiving blijft de bevruchting nog een jaar uit. Daarna worden de 3 kegelschubben dik vlezig en vergroeien tot een groene harde kegelbes (botanisch geen bes). Na nog een jaar wordt deze berijpt blauw en zachter en is dan gereed voor consumptie door vogels. Of als smaakmaker bij de jenever bereiding. Ook als keukenkruid in gebruik.
Net als bij de vuilboom zitten er tegelijkertijd bloesem, groene vruchten en rijpe blauwe bessen aan de struik. Alleen verschillen ze jaren in ouderdom.
Voor een lijst van alle tot nu toe verschenen plantbeschrijvingen:
Overzicht Nederlandse namen
Overzicht wetenschappelijke namen