Het geslacht Ereprijs kent veel vertegenwoordigers en behoorde tot voor kort tot de zeer gevarieerde Helmkruid familie. Nu echter tot de Weegbreefamilie. Een recente nieuwkomer in het kustgebied is de vroegbloeiende Schijnklimopereprijs (Veronica cymbalaria).
Bloei
Dit lage eenjarige plantje is wijdverbreid en bloeit al vroeg in maart (tot in mei) met kleine bloempjes. Door kieming in de herfst kan de plant als winterannuel zo vroeg bloeien.
Leefplek
Op grazige plaatsen algemeen. Er zijn twee typen: Akkerklimopereprijs met lilablauwe bloem op wintergraan akkers, dijktaluds en bermen en daarnaast de Bosklimopereprijs met lichtlila nog kleinere bloempjes op zandige kale plekken in bos, park en langs beek.
Areaal
Gematigde Europese zone en mediterraan. De Schijnvorm is afkomstig van droge open groeiplekken in Z. Europa.
Naam
Omdat de langgesteelde bladen wel wat “klimopbladig” lijken is “hederifolia” toegevoegd aan de naam “Veronica” van het geslacht “Ereprijs”. Dat Ereprijs is de beloning voor de heilzame reinigende werking die men van de plant als kruid ondervond. Het Veronica is van onduidelijke herkomst en houdt mogelijk verband met de Keltische stam de Vettones die Julius Caesar bij de Taag ontmoette. De naam “Veronica” is meer waarschijnlijk afgeleid van de Heilige Veronica die Christus’ gelaat met een doek afveegde. Volgens de overlevering werd bij het afvegen het gelaat van Christus op miraculeuze wijze op de doek ingeprent. Haar naam is een samenstelling van “vera” en “icon” hetgeen dan “waar beeld” betekent. De Ereprijsbloem heeft iets van een “gelaat”.
Het “cymbalaria” is afkomstig van het oud-Griekse “kumbalon” waarmee een “cimbaal of bekken” werd aangeduid.
Kenmerk
De 3-5-7 lobbige blaadjes lijken wat op die van klimop. Eindlob is relatief groot. De Schijnklimopbladereprijs heeft bladeren met 5-9 lobben en is flink behaard op bladstengels en vruchten. De bloemkleur is hier wit.
Vooral de Bosklimopereprijs is behaard aan stengels en bladranden. En zelfs de lichtblauwe bloemen.
De typische Ereprijs bloempjes (eenzijdig symmetrisch met 4 ongelijke kroonslippen en twee vooruit stekende meeldraden) zijn maar enkele mm groot en lichtblauw, lila tot roze van kleur of geaderd. Ze staan op een steel in de bladoksel.
De plant is als geheel liggend en soms gesteund opstaand. De bolle kale vruchten bevatten grote platte zaden die van een oliehoudend mierenbroodje voorzien zijn. In de zomer zijn er van deze vroegbloeier net als bij het speenkruid al geen planten meer te vinden.
Voor een lijst van alle tot nu toe verschenen plantbeschrijvingen:
Overzicht Nederlandse namen
Overzicht wetenschappelijke namen