De Gentiaanfamilie herbergt o.a. de Klokjesgentiaan.
Bloei
In juli komen de rechtop staande blauwe klokjes tevoorschijn.
Leefplek
Vochtige zure gebieden met heide, blauwgrasland en veen tussen de dophei en snavelbies.
Areaal
Gematigde zone Noordelijk Halfrond.
Naam
Aanvankelijk werd de plant door de bloeiwijze als een “klokje” betiteld en vanwege de late bloei zelfs door Dodonaeus als een “herfstklokje”. “Gentianen” komen hier niet veel voor maar wel in bergstreken. De naam “Gentiana” is ontleend aan een koning Gentius van de Illyriërs aan de Adriatische oostkust, die de plant ontdekte en er de naam “Gentianè” aan gaf.
De uit het Grieks afkomstige toevoeging “pneumonanthe” is letterlijk “longbloem” en mogelijk ontstaan wegens gebruik bij longziekten. Vergelijk “pneumonie” voor longontsteking.
Kenmerk
De weinig opvallende overblijvende plant toont soms maar een enkele bloem en soms wel tien omhoog gerichte klokvormige bloemen op de top van de stengels. De nog onrijpe knop eindigt in een spitse punt die geleidelijk opzwelt en met 5 lippen open gaat.
De klokvormige vergroeide kroon is donker hemelsblauw van binnen met groene vlekjes en heeft aan de buitenzijde 5 groene lengtestrepen. De kroon opent met 5 omgebogen scheef driehoekige lippen. Deze slippen sluiten ’s avonds en bij slechter weer. De stamper staat op twee vruchtbladen, vergroeid tot een éénhokkig vruchtbeginsel. De kelk met 5 smalle spitse slippen omvat de kroonklok ten dele. Onderin de trechter is er nectar.
De onvertakte slanke stengel draagt lijnvormige bladen die kruisgewijs staan aan de stevige rechte stengel. Deze stengel heeft 4 ribben en voelt wat kantig. Er is een wortelrozet met soms meer stengels.
Na de bloei ontspringen er nieuwe scheuten aan de wortelstok die over de grond of onder het grondoppervlak verder kruipen en nieuwe planten gaan vormen.
Voor een lijst van alle tot nu toe verschenen plantbeschrijvingen:
Overzicht Nederlandse namen
Overzicht wetenschappelijke namen