De Andoorns zijn duidelijk Lipbloemen.
Bloei
De bloei begint pas in juli en gaat door tot september.
Leefplek
Vochtige grond van moeras, bos en rivierenland. Tussen het riet kan de plant wel 1,5 m hoogte bereiken. Ook in het vochtig Bos wordt de Andoorn fors. Langs de Akker en in oude moestuinen groeit hier en daar nog de zeldzame vrij kleine éénjarige vorm.
Areaal
Gematigd Noordelijk Halfrond.
Naam
De herkomst van onze naam “Andoorn” ligt waarschijnlijk in het woord “Andron” dat vroeger voor de Malroveplant gebruikt werd.
In het Grieks stond “Stachus” voor “aar” en “lange gedroogde vruchtstengel” en verwijst dus naar de bloeiwijze.
“Moeras” en “palustris” zijn hetzelfde groeiareaal. Varianten zijn “in het Bos” (“sylvatica”) en “op de Akker” (“arvensis”) te vinden.
Kenmerk
Forse vertakte planten met vierkante stengel, kruisgewijs tegenoverstaand blad en kransen van 4-10 lipbloemen boven de bladeren. Alle soorten zijn behaard. Moerasandoorn heeft lange uitlopers met verdikkingen waar de plant opnieuw uitgroeit. Ook de Bosandoorn heeft een lange wortelstok.
De rose- of paarsrode lipbloemen hebben een boven- en onderlip van ongeveer gelijke omvang. De onderlip bestaat uit drie stompe slippen en draagt rijen donkere stippeltjes als honingmerk. De kelk heeft 5 gelijke tanden. De bloemen van de Akkerandoorn zijn maar klein (1 cm).
Alle bladeren zijn vol met grillige nerven. De bladrand is gezaagd en het bladoppervlak is onregelmatig.
De Akkerandoorn heeft kleine hartvormige bladeren met steel. De Bosandoorn heeft grote gesteelde hartvormige bladen en verspreidt een onaangename geur. De bladeren zijn ongesteeld en langwerpig tot lancetvormig bij de Moerasandoorn.
Voor een lijst van alle tot nu toe verschenen plantbeschrijvingen:
Overzicht Nederlandse namen
Overzicht wetenschappelijke namen