Het Pijpenstrootje is een lid van de uitgestrekte Grassenfamilie.
Bloei
Vanaf juli is er pas bloei in de lange dunne stengeltop.
Leefplek
Op vochtige zandgrond voelt dit gras zich thuis. In wegkanten, om vennen, in boslaagten, op heidevelden en vele andere locaties. Veelal op zure voedselarme bodems. Verdraagt goed langdurig onder water staan en evenzeer droogte. Vooral wisselende waterstanden bevorderen het optreden van Pijpenstrootje. Ook enige schaduw is mogelijk.
Areaal
Europa en Noordelijk halfrond.
Naam
De Nederlandse naam wijst naar de steel van de lange Goudse pijp die met behulp van een grasstengel zonder knoop goed schoon te maken was. Echt stro was het niet maar het diende wel hier en daar als dakbedekking. Ook het vormen van de pijp rond een grasstengel was gebruikelijk.
De naam “Molinia” stamt mogelijk van het Griekse “moluno” dat “bevlekken” betekent. De toevoeging “caerulea” komt voor “donkerblauwgroen” en wijst op de paarse vlekjes op de aartjes en duidt dus hetzelfde aan.
Een andere naamsverklaring voor “Molinia” is te vinden in de naam van een 18e eeuwse Spaanse botanicus Molina, die Chili verkende.
Kenmerk
Overblijvende dichte pollen die hoog kunnen worden. De lange halmen hebben in de horsten aan de voet een bolvormige verdikking met daarboven één of enkele knopen. De rest is knooploos. De bladschijf rolt bij droogte wat op en valt tenslotte af. De verdikte stengelvoet en het forse wortelstelsel fungeren als opslagorgaan voor voedsel. Pijpenstrootje verdraagt daardoor fosfaatarme zure humeuze bodems.
De pluimvormige bloeiwijze (tot 30 cm) staat stijf rechtop met eerst aanliggende en later onderaan ongelijke uitstaande zijtakken met aartjes. Deze aartjes bevatten 1-4 bloempjes die blauw, groen of beige/bruin van kleur zijn. De helmknoppen en stijlen zijn duidelijk paars getint.
Aanvulling
Onze lezer Gérard Hillemans stuurde de volgende extra informatie:
Tijdens de oorlog werden in W. Brabant de pollen van pijpenstrootje uitgegraven en de wortels geleverd aan borstelfabriek Vermunt. Daar werden die gebruikt voor het maken van straatvegers als vervanger van het niet meer te importeren normale materiaal.
Voor een lijst van alle tot nu toe verschenen plantbeschrijvingen:
Overzicht Nederlandse namen
Overzicht wetenschappelijke namen