De Slaapbol is een forse vertegenwoordiger van de Papaverachtigen familie.
Bloei
De aantrekkelijke bloei strekt zich uit van juni tot augustus.
Leefplek
Losse bodems van berm, tuin en akker.
Areaal
Europa en W. Azië vooral. Tuinplant. Gelegaliseerde kweek op akkers voor bereiding uit het sap van diverse medicamenten. Ook voor consumptie van de fijne zaden (“Blauw Maanzaad”).
Naam
In het verleden (en ook nu nog) is het type papaver als de gekweekte “Slaapbol” of “Papaver somniferum” (“slaapdragend”) duidelijk de bron van de naamgeving.
Dodonaeus (1583) staat uitdrukkelijk stil bij het feit dat het zaad in spijzen gedaan werd maar niet zo erg slaapverwekkend was. Dat gold volgens hem meer de ‘koppen` of ‘bollen’ terwijl het ingedikte sap uit de hele plant meer opium opleverde zodat het bij een te overmatig gebruik ‘mortiferum’ of ‘dood-dragend’ werd. Het kon wel goede diensten bewijzen in noodzakelijke gevallen zoals wanneer er geen ander pijnstillend middel voorhanden was. Door modern onderzoek weten we hoeveel giftige stoffen er in deze plant aanwezig zijn vooral in de onrijpe zaaddoos. Men heeft alleen al een 25 tal giftige stikstofverbindingen aangetoond. De aanwezige morfine leidt tot verslaving en uiteindelijk tot de dood.
Kenmerk
Grote eenjarige plant (tot 1 m) zonder vertakkingen. Blauwgrijsgroen van kleur en glad blad geveerd op korte steel of zittend en iets stengelomvattend. Blad heeft gezaagde rand. Lange vrijwel kale staande bloemstengel. Op de top de eerst hangende ovale gladde knop met twee kleppen die afvallen voor de bloei. Stengel strekt zich later bij de bloei. Lila of meer witte bloembladen van de tot 10 cm grote bloemen strekken zich bijna helemaal met aan de basis een donkere vlek. De 4 iets geribde bloembladen overlappen elkaar weinig. Een krans van gele meeldraden omringt in het centrum de bolle vruchtdoos. De stevig verankerde vrucht is kaal met streepribben en draagt een ronde uitstekende stijl. Rondom onder deze stijlschijf komen openingen voor het uitstrooien van de korrelzaden.
Voor een lijst van alle tot nu toe verschenen plantbeschrijvingen:
Overzicht Nederlandse namen
Overzicht wetenschappelijke namen