Temidden van diverse naaste verwanten zijn ook deze havikskruiden lid van de Composietenfamilie. Ze horen tot de groep leden Hieracium die geen uitlopers vertonen. Dit i.t.t. die andere groep Pilosella (bijv. Muizenoor) die wel uitlopers hebben.
De samenstelling van het geslacht Havikskruid is zeer complex met wisselende naamgeving als gevolg.
Bloei
De bloei van beide soorten vindt in de nazomer en herfst plaats. Het Boshavikskruid komt wel het laatste in bloei.
Leefplek
Beide soorten staan langs bermen en op spoordijken. Ze verdragen wat schaduw. Vooral Boshavikskruid komt inderdaad ook aan bosranden voor en in hakhout. Grofzandige kalkarme bodems van ZO. Nederland zijn voor beide geschikt waarbij Stijf Havikskruid de grootste uitbreiding kent. Een lemige bodem is favoriet.
Areaal
Europa en de gehele gematigde noordelijke zone zijn vooral voor de Stijve vorm geschikt.
Naam
Het Griekse “Hierakos” en ons “Havik” geven beide aan dat het plantensap eertijds gebruikt werd in een oogzalf om de duisternis van de ogen te verdrijven en het scherpe zicht van de havik te verwerven.
Daarbij komt dan de soortnaam “laevigatum” die “gepolijst, glad” beduidt. Het Boshavikskruid komt van oorsprong uit de bossen van “Savoye”, vandaar het “sabaudum”.
Kenmerk
Vaak donkergroene middelhoge overblijvende planten met een wortelrozet die bij de bloei al is verdord. De langwerpige of lancetvormige stengelbladen zijn gaaf van rand of iets getand. Ze zijn kort van steel en naar boven toe meer zittend. De bloeistengel is bij het Boshavikskruid meer bebladerd dan bij het vrij kale Stijf Havikskruid.
Tuilvormige bloeiwijze op lange stijve bloemstengel die kleine ovale tot hartvormige blaadjes draagt. De schermvormige bloemtuil heeft gele bloemhoofdjes met enkel lintbloemen. Het omwindsel van stompe niet afstaande blaadjes is alleen bij het Boshavikkruid behaard en donker. Ook zijn de stijlen hier zwart. Bij het Stijf Havikskruid zijn de omwindsels niet behaard maar wel vaker spits van top. Ook zijn de stijlen hier lichter van kleur. De voortplanting bij de Havikskruiden is apomictisch (gekloond) zonder bestuiving. Er worden eenzadige langwerpige geribde nootjes gevormd met een fraaie harige pappus.
Voor een lijst van alle tot nu toe verschenen plantbeschrijvingen:
Overzicht Nederlandse namen
Overzicht wetenschappelijke namen