Behoort tot de kleine maar rijk gevarieerde Papaverfamilie.
Bloei
Vanaf medio april komt de plant in bloei. Heeft als wortelrozet overwinterd.
Leefplek
Beschaduwde bosgrond en onder hagen, in hakhout, parken en tuinen. Diverse soorten losse voedselrijke bodem zijn mogelijk. Groeit echter ook op en bij muren.
Areaal
Tot in N. Europa en Aziƫ voorkomend in de gematigde zone.
Naam
Veel “gele” bloemen kregen van oudsher de naam “gouwe”. De aanvulling “Stinkende” heeft te maken met de giftigheid van de plant. De giftigheid wordt veroorzaakt door het chelidonine en dat is een stikstofverbinding. Het “Chelidonium” is een verlatijnste vorm van het Griekse “Chelidion” en dat betekent zoveel als “zwaluwkruid”. Jonge zwaluwen met gekwetste ogen zouden door het kruid genezen.
De plant bloeide al bij de terugkeer van de zwaluwen net als het Speenkruid. Dat werd toen dan ook “minus” genoemd (“de kleine”) terwijl de stinkende gouwe als “majus” werd betiteld (“de grote”).
De plant en speciaal het sap is voor diverse andere geneeskundige doeleinden gebruikt o.a. tegen wratten. Vandaar dat de plant meestal in de buurt van bewoning gevonden wordt.
Kenmerk
Hardnekkige vlekken veroorzakend oranje melksap met inderdaad een scherpe geur is iedereen welbekend. Doorbreken van de breekbare stengel of van blad of vrucht doet het melksap rijkelijk vloeien.
De vier dooiergele kroonbladen zijn maar klein (tot 2 cm). Er zijn zoals dat hoort bij papavers veel meeldraden en een tweebladige kelk. De bloemen steken in losse kleine schermen boven de bladeren uit. De lange dunne hauwachtige vrucht springt met twee kleppen open maar blijkt geen tussenschot te bezitten. De zwarte zaden dragen een olierijk mierenbroodje.
De bladeren zijn diep tot grote gekartelde slippen ingesneden, van boven helder groen en aan de onderkant grijsgroen. De hele plant is bossig van bouw, middelhoog en heeft een stevige wortel. Een bladrozet is al het vorige jaar gevormd.
Voor een lijst van alle tot nu toe verschenen plantbeschrijvingen:
Overzicht Nederlandse namen
Overzicht wetenschappelijke namen