De Struikheide is lid van de Heidekruidfamilie.

Bloei

In augustus – september vindt de hoofdbloei plaats afhankelijk van de weersomstandigheden.

Leefplek

Als ondergroei op zandgronden hier en daar in open bossen, in heidevelden en in de binnenduinen.

Areaal

Gematigde zone Noordelijk Halfrond.

Naam

De benaming ‘Struikheide’ vertelt duidelijk waar de heidestruik voorkomt. Vanaf de Griekse Oudheid gold voor alle heidesoorten de naam “Ereikè”. Nu is dat alleen nog de ‘Dopheide’. Sedert de 18e eeuw is de naam “Calluna” in gebruik. Deze wordt afgeleid van “kallunó” dat “vegen en reinigen” betekent en “kalluntron” waarmee een “bezem” wordt aangeduid. Van heide is lange tijd een bezem gemaakt. Daarnaast wijst “vulgaris” als “die van het volk” er op dat de struik een functie in het dagelijks gebruik vervult.

Kenmerk

De houtige altijdgroene plant kan minstens 12-15 jaar oud en zo’n 80 cm hoog worden. Het heidehaantje helpt dan het leven van de plant te beëindigen. Verdraagt vraat en betreding door schapen wel en door runderen en paarden slecht. Herstelt zich vaak na brand.
In de jonge jaren is de plant nog klein en uitgespreid rond de hoofdstengel. De vaak bossige volwassen plant heeft een roodbruine vertakte vorm. De harde smalle spitse blaadjes staan tegenover elkaar. Aan de zijloten groeien zij zelfs schubachtig dicht opeen.
De enigszins klokvormige roze tot purperen of paarse bloemen (zelden wit) staan af of hangen wat. Ze staan ieder op korte zijloten van de jaarlijks aan de zijkant van de struik uitgroeiende circa 10 cm lang wordende twijgen. En dan vooral in het middendeel daarvan en bovenal naar buiten gericht. De bovenste niet bloeiende zijloten zullen het volgende jaar weer voor nieuwe uitgroeitwijgen zorgen.
De viertallige iets asymmetrische bloem is diep gedeeld. Zowel wat de kroon als de kelk betreft. De kelk is trouwens gekleurd en belangrijker dan de kroon. De stijl steekt ver buiten de bloem uit. Veel stuifmeel en geurige nectar lokt bijen. Alleen genoeg vocht garandeert veel nectar.

Voor een lijst van alle tot nu toe verschenen plantbeschrijvingen:
Overzicht Nederlandse namen
Overzicht wetenschappelijke namen