De Tandzaad varianten behoren tot de Composietenfamilie.
Bloei
Vanaf juli is er bloei te verwachten bij alle soorten.
Leefplek
Vochtige modderige slootkanten en rivieroevers. Een nieuwe immigrant op de Waaloever is Riviertandzaad (B. radiata).
Voedselrijke grond. In bosranden en in ruigten. Ook in steden op vochtige plekken aan grachten. Knikkend Tandzaad prefereert veenbodems.
Areaal
Gematigd Europa en Azië en hier rond 1900 ingeburgerd. De Knikkende en Zwarte vormen zijn afkomstig uit Amerika.
Naam
Het zaad is bekroond met twee naaldachtige tandjes hetgeen de plantennaam verklaart. In het Latijn heet dat “Bidens”. Eigenlijk werd met Bidens bij de Romeinen een tweetandige hak, in de wijnbouw in gebruik, aangeduid.
De toevoeging “tripartita” verwijst naar de diepe “driedeling” van het “veerdelige” blad. Vroeger werd deze plant Driedelig Tandzaad genoemd. De soortnaam “cernua” betekent “voorovergebogen” en is afkomstig van de knik in de stengel net onder de bloem. Het “frondosa” of “loverrijk” geeft het bladerrijk karakter aan van het “zwart” tandzaad.
Kenmerk
Lage tot middelhoge meest éénjarige licht vertakte planten. Het blad is diep ingesneden op de diepe driedeling. Soms is de eindlob van het Veerdelig Tandzaad blad ook nog in drieën gedeeld. De bladsteel is hier gevleugeld.
De stengelbladen zijn echter bij het olijfgroene Knikkend Tandzaad ongedeeld langwerpig, zittend en ondiep gezaagd.
De stengels van het soms zeer hoge Zwart Tandzaad zijn donkerrood tot paars gekleurd evenals de bladsteel basis.
De stralen ontbreken meestal aan het ongeveer bolronde bloemhoofdje. Zodoende lijkt de bloem bruin of groenachtig. De lintbloemen, indien aanwezig, zijn goudgeel van kleur. De bloemhoofdjes worden vanonder omringd door bladachtige uitstaande buitenste schutblaadjes.
De tanden van de zaadjes zijn voorzien van weerhaakjes zodat het zaad als een klit blijft hangen aan vacht en kleding. De nootjes van het Zwarte Tandzaad zijn afgeplat en knobbelig.
Voor een lijst van alle tot nu toe verschenen plantbeschrijvingen:
Overzicht Nederlandse namen
Overzicht wetenschappelijke namen