Marjolein hoort met diverse familieleden keukenkruiden tot de familie van de Lipbloemen. Samen vormen ze de Zeven Balsemkruiden.
Bloei
De bloei van deze planten start in juli en duurt tot in de herfst.
Leefplek
Vooral in Z. Limburg op zonnige krijthellingen en droge graslanden. Voorts op dijken langs de grote rivieren en op enkele Zeeuwse eilanden.
Als keukenkruid van oudsher bekend als de Echte Marjolein (Majoraan, Origano) en daarvoor in veel kruidentuinen overal aanwezig. Maar de Wilde komt ook veel in tuinen voor.
Areaal
Vooral in berg- en heuvelland in M. en Z. Europa, het M. Oosten, het Atlasgebergte en Azië.
Naam
Het woord “Marjolein” houdt waarschijnlijk verband met het Griekse “Amarakos” waarvan overigens de betekenis inderdaad “marjolein” is. In veel talen heet de plant ook “Wilde Majoraan” maar “Majoraan” (Marjoram) is een andere plant. Bedoeld wordt dan het gekweekte éénjarige kruid “Echte Marjolein” (=Origanum marjorana) i.t.t. de overblijvende “Wilde”.
Met het Griekse “Origanon” werd een scherp smakende plant bedoeld. Veel Europese talen gebruiken het woord “Origano” voor het kruid.
De toevoeging “vulgare” maakt duidelijk dat de Wilde wel de “gewone” is, “bij het volk bekend”.
Kenmerk
De eironde bladeren met korte steel van de winterharde Wilde Marjolein zijn beklierd, tegenoverstaand en soms zwak getand. De middelhoge polvormende plant is behaard. De paarsrode stengels zijn meestal middelhoog. De plant is geurig en heeft een zoete smaak.
In de bovenste bladoksels groeien zijtakjes met rose of purperrode kleine bloemen. De bloei van de Wilde Marjolein kent trosjes lipbloemen omgeven door bruinrode schutblaadjes. Ook de top van de stengel draagt bloemen in dichte bijschermen. De trosjes staan verder opzij uit dan die van de Echte. De meeldraden steken ver uit. De kelk is vijftandig. De bloempjes lijken op die van de Tijm net als de geur. Soms zijn er witte bloemen. Bijen verzamelen geurige nectar.
De witte bloempjes van de Echte Marjolein zijn samen met kleine schutblaadjes in bolletjes verenigd en staan met enkele bolletjes aan het einde van in de bladoksels staande stengels. De soort heeft meer smaak en geur dan de Wilde en wordt daarvoor gekweekt als “Tuinmarjolein”. Het blad is als van Tijm klein, ovaal en glad.
Voor een lijst van alle tot nu toe verschenen plantbeschrijvingen:
Overzicht Nederlandse namen
Overzicht wetenschappelijke namen